English
Last Updated on 17:58 by Giorgos Tsekas
Όνειρο που γίνεται πραγματικότητα για πολλούς οπαδούς των Νορβηγών οι επικείμενες συναυλίες τους στην χώρα μας. Ευκαιρία και για μας να μιλήσουμε με το αγαπημένο μας συγκρότημα μετά από σχεδόν 3 χρόνια. Χάρη στον κύριο Jim Κότση στην άλλη γραμμή του τηλεφώνου ο κύριος Iver Sandøy, παραγωγός και ντράμερ του σχήματος.
Την πρώτη φορά που πήρα συνέντευξη από τους Enslaved ξεκίνησα με την ερώτηση:, “Ακόμη δεν μπορώ να πιστέψω πως υπάρχει black metal μπάντα από τη Νορβηγία, 25 χρόνια στο προσκήνιο, χωρίς κάποιο μέλος της είτε δολοφονημένο, είτε στη φυλακή, χωρίς να έχουν “σπιλωμένο” ποινικό μητρώο από καμένες εκκλησίες και λοιπούς βανδαλισμούς. Πως στην ευχή το εξηγείτε αυτό κύριε Ivar Bjørnson;”. Τώρα καλύτερα να ρωτήσω πως εξηγείτε κ. Iver Sandøy, όντας 28 χρόνια στο δρόμο, ότι είναι μόλις η πρώτη σας φορά στην Ελλάδα;
Χαχαχα, πραγματικά δεν ξέρω πως να το εξηγήσω. Βέβαια δεν ήμουν με την μπάντα όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και πάλι μπορώ να καταλάβω γιατί τα σχέδια πολλές φορές μπορεί να μην τηρούνται, πως δουλεύουν λίγο πολύ αυτά τα πράγματα, ο κακός συγχρονισμός ή μια μέτρια πρόταση από μεριάς των promoters φερειπείν.
Ανέφερες πως δεν ήσουν με την μπάντα όλα αυτά τα χρόνια, (μπήκες το 2018), οπότε οι συνήθεις αλλαγές στο line-up πως σας επηρέασαν και πως ξεπεράσατε τυχόν εμπόδια;
Προσωπικά μιλώντας, είχα δουλέψει με την μπάντα για πολλά χρόνια στο παρελθόν, έτσι όταν ο Cato Bekkevold αποφάσισε να αποσυρθεί, τα δύο αυθεντικά μέλη και ιδρυτές, οι Ivar (Bjørnson) και Grutle (Kjellson), σκέφθηκαν πως θα ήταν καλύτερα για εμένα να μετάσχω της μπάντας και να συμπληρώσω το κενό, προκειμένου να μη χαθεί ο όποιος δεσμός, επειδή ακριβώς είχα δουλέψει για κάποια χρόνια με την μπάντα. Υποθέτω θεώρησαν πως ήμουν η πλέον, ως εκ φυσικού επιλογή για την μπάντα. Τώρα, καθώς αυτό το φαινόμενο συνεχούς αλλαγής στο line-up δεν είναι κάτι καινούριο για τους Enslaved, οφείλω να σου πω πως ένας από τους λόγους για τους οποίους η μπάντα εξελίχθηκε είναι στην πραγματικότητα το νέο αίμα που ερχόταν ανά τα χρόνια. Πάρε για παράδειγμα το τελευταίο studio album μας, το “Ε”. O Håkon Vinje είναι μόλις 27 χρονών (γεννηθείς το 1992), και κοίτα πόση ενέργεια έχει φέρει στην μπάντα. Οπότε πιστεύω πως οι Enslaved ποτέ δεν ένιωσαν ότι πηγαίνουν προς τα πίσω με κανέναν τρόπο, συμπεριλαμβανομένων όσων αλλαγών υπέστησαν στο line-up.
Από την τελευταία συνέντευξή μας, έχετε κυκλοφορήσει ως Enslaved ένα studio και ένα live album, κάνατε αρκετές περιοδείες και μάλιστα όλα τα μέλη της μπάντας κυκλοφόρησαν κάποια albums με άλλα projects. Που βρίσκετε το χρόνο να κάνετε όλα αυτά τα πράγματα;
Αρκετά δύσκολο πράγμα να απαντήσεις. Δεν ξέρω πραγματικά πως οι άλλοι βρίσκουν χρόνο να κάνουν όλα αυτά. Θα χρειαστεί να απαντήσω για τον εαυτό μου και πιστέψτε με είναι εξίσου δύσκολο να πω. Υποθέτω το πάθος για δημιουργικότητα κάνει τα πράγματα λίγο πιο εύκολα για όλους, όσο αυτό καίει ακόμη μέσα μας, θα είμαστε σε θέση να βρούμε όσο χρόνο χρειάζεται ώστε να κάνουμε αυτά τα πράγματα. Το ξέρω ότι μπορεί να ακούγεται κλισέ, αλλά ο καιρός εδώ στη Νορβηγία επηρεάζει άμεσα την δημιουργικότητα όπως και τις ώρες που περνάμε γράφοντας, παίζοντας, συνθέτοντας. Έχω πάρα πολλούς φίλους στην Αθήνα. Μερικοί από αυτούς είναι καλλιτέχνες, Μουσικοί. Και μπορεί να έχουν τις πιο πολυάσχολες μέρες με τόσα πράγματα να κάνουν. Και ανοίγουν το παράθυρο και βλέπουν αυτόν τον λαμπερό ήλιο. Και μετά τους βλέπεις με μια μπύρα στο χέρι να παιδιαρίζουν, έξω από το studio, χωρίς προβλήματα να απολαμβάνουν τη ζωή, τον ήλιο χαχαχα. Μακάρι να μπορούσα να το κάνω κι εγώ για να είμαι ειλικρινής.
Το 1928 ένας διάσημος μεξικανός ζωγράφος, ο Diego Rivera, ταξίδεψε στο Βερολίνο. Περιγράφει στην αυτοβιογραφία του μια παγανιστική εορτή στην οποία και βρέθηκε, ενώ συμμετείχε σε αυτήν η ελίτ της Γερμανίας με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, Hildenburg να είναι σαν τον Wotan (μια παραλλαγή του ονόματος του γερμανικού θεού Odin σε μια παλαιότερη εκδοχή της γερμανικής γλώσσας) και οι υπόλοιποι παρευρισκόμενοι να τον δοξάζουν σαν θεό, όλοι μεθυσμένοι σε ηδονιστική έκσταση σχεδόν. Αναρωτήθηκε, λοιπόν, πώς ο παγανισμός είχε συνδεθεί με την κατοχή εξουσίας, και πως η γερμανική κοινωνία του τέλους των ‘20ς και αρχές ‘30ς κατέρρεε με κανέναν να μην έχει το κουράγιο να το αποτρέψει. Γνωρίζω, βέβαια, πως ο παγανισμός αφορά περισσότερο τον κοινό, απλό άνθρωπο και όχι την ελίτ. Εσύ πώς αντιδράς όταν ο κόσμος προσπαθεί να συνδέσει τον παγανισμό με τον ναζισμό ή με την ελίτ;
Ωραία ερώτηση γιατί μου δίνει την ευκαιρία να ξεκαθαρίσω κάποια πράγματα. Δε μιλώ εξ ονόματος των Enslaved ή των υπολοίπων, απαραίτητα, αλλά γνωρίζω ότι συμφωνούν ως προς αυτά. Προσωπικά μιλώντας, θεωρώ τον εαυτό μου άθεο και ο παγανισμός είναι ένας όρος που πρωτοχρησιμοποιήθηκε για τους ανθρώπους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που αρέσκονταν στον πολυθεϊσμό. Δέχομαι τον παγανισμό αρκεί να προσφέρει πράγματα από την παράδοση και την κληρονομιά που επικεντρώνονται κυρίως στην πνευματικότητα και τη φύση. Όσο για το ναζισμό, δεν υπάρχει κανένας δεσμός μεταξύ αυτής της απαίσιας και επικίνδυνης ιδεολογίας και της νορβηγικής κληρονομιάς ούτε της παγανιστικής παράδοσης. Μπορεί να χρησιμοποιούν τα σύμβολά μας και να προσπαθούν να καταχραστούν ή να πατρονάρουν στοιχεία παρμένα από την παγανιστική κουλτούρα, αλλά πιστεύω πως ζούμε σε καιρούς κατά τους οποίους η σκηνή είναι αρκετά ενωμένη ώστε να διεκδικήσει πίσω τα σύμβολά της. Καταλαβαίνω πως στην ιστορία που μου είπες, ο μεξικανός ζωγράφος έγινε μάρτυρας μιας αρκετά σκληρής, βαρβαρικής τελετής, στην οποία η γερμανική ελίτ του τέλους του ‘20-αρχών ‘30 έμοιαζε να καταρρέει. Στην πραγματικότητα προσπάθησαν να το κάνουν με θεαματικό τρόπο. Ωστόσο τα λάθη που έκανε η ανθρωπότητα 70 με 80 χρόνια πίσω πρέπει να πάψουν. Τα εγκλήματα των δεκαετιών του ‘30 ή του ‘40 θα παραμείνουν εγκλήματα για πάντα, έχουν κηλιδώσει την ανθρωπότητα και είναι ώρα ο παγανισμός να απαγκιστρωθεί μια και καλή από τον ναζισμό, καταστρέφοντας οποιαδήποτε σύνδεση μεταξύ των δύο. Οι ρούνοι μας, το Yggdrasil, το Valknut, και τόσα άλλα σύμβολα, δεν έχουν καμία σχέση με τον ναζισμό, όπως και οι Enslaved.
Πρόλαβες και απάντησες στην επόμενη ερώτησή μου που ήταν: “Ποια σημασία έχει για εσένα ο παγανισμός;”
Η νορβηγική μυθολογία και κουλτούρα μπορεί να φαίνεται εξωτική κατά κάποιο τρόπο σε πολλούς. Αλλά όπως η ελληνική, πιο συγκεκριμένα η αρχαία ελληνική μυθολογία και κουλτούρα πάντοτε θα συναρπάζει ανθρώπους, πάντοτε θα είναι ένας οδηγός ή ένας τρόπος να βρεις κάπου να στηριχθείς, είτε κάτι που θα σε κάνει πιο δυνατό. Το παρελθόν ακριβώς μπορεί να είναι πηγή σοφίας και ένα παράδειγμα για εμάς. Όλοι δυνητικά μαθαίνουμε από το παρελθόν, μπορούμε και φιλτράρουμε τη γνώση που αποκομίζουμε από την κληρονομιά μας (μιλάω για την κληρονομιά που περικλείει όλη την ανθρωπότητα) και όσο η σκανδιναβική κουλτούρα αποτελείται από ιστορίες και παραμύθια που αφορούν μια ποικιλία από ανθρώπους και ήρωες αυτό το πράγμα συναρπάζει τους σύγχρονους. Ελπίζω για όλους τους καλούς λόγους.
Ας μιλήσουμε για μουσική τώρα. Ξέρω είναι δύσκολο να ακούσεις μουσική ενώ είσαι περιοδεία, ή όσο ηχογραφείτε καινούριο υλικό, αλλά ως φαν, χώρια ότι είσαι και μουσικός και παραγωγός, τι θα ακούσεις μόνος στο σπίτι σου;
Παρά το γεγονός ότι και οι προηγούμενες ερωτήσεις μου φάνηκαν ενδιαφέρουσες, πάλι προτιμώ να μιλώ για μουσική, χαχαχα. Λοιπόν, ακούω πολλά πράγματα που μάλλον δε θα ’χεις ακούσει ή μπορεί να τα ξέρεις ως όνομα απλά.
Δοκίμασέ με, παρακαλώ…
Scott Walker?
Αααα εννοείς αυτόν τον τύπο που πέθανε πριν κάτι μέρες; Δεν έχω ακούσει ούτε μια νότα από τη δουλειά του, πράγματι.
Ναι, σωστά, αυτόν λέω. Ήταν πολύ εντυπωσιακός σαν καλλιτέχνης. Έπαιζε μια μίξη μεταξύ pop rock, avant-garde, πειραματικού ήχου, οπότε δεν είναι και τόσο metal αλλά σίγουρα αξίζει να το ανακαλύψεις. Πέρα από αυτό, ακούω πολύ The Claypool Lennon Delirium, ξέρεις, την μπάντα του γιου του John Lennon.
Όχι δεν ξέρω! Χαχαχα
Ξέρεις τους Primus, σωστά;
Ναι (τουλάχιστον) ξέρω τους Primus!
Λοιπόν, ο Les Claypool από τους Primus έχει μια μπάντα psychedelic rock με κιθαρίστα/φωνή τον Sean Lennon και ακούω το τελευταίο studio album τους με τίτλο “South Of Reality”, καλό θα ’ταν να βρεις χρόνο να τους ακούσεις κι εσύ. Τους είδαμε live πριν λίγο καιρό στην Νέα Υόρκη, ήμασταν στην Φιλαδέλφεια για ένα show και προσπαθούσαμε να βρούμε δύο με τρεις μέρες μέρος να ξεκουραστούμε και να δούμε κάποιο live εκεί, οπότε ήταν η καλύτερη επιλογή που μπορούσαμε να κάνουμε οφείλω να ομολογήσω.
Φαίνεται ότι έχετε εμπνευστεί σε μεγάλο βαθμό από τόσο πολλά και διαφορετικά πράγματα, ‘60ς, ‘70ς, fusion rock, pop, avant-garde ενώ η δομή των κομματιών σας είναι παρόμοια με αρκετές prog rock μπάντες. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να κρατήσετε την ισορροπία μεταξύ των πιο progressive στοιχείων και του black metal ήχου;
Το να είναι κανείς στον δρόμο για σχεδόν 30 χρόνια, θα σκότωνε τους περισσότερους μουσικούς. Εννοώ σωματικά. Το να ακούς το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά θα σκότωνε κάθε μουσικό πνευματικά, αυτό είναι σίγουρο. Ωστόσο ο Ivar και ο Grutle ήταν πάντα ανοιχτόμυαλοι. Δε θα έκαναν τους Enslaved τόσο μεγάλους και πολυποίκιλους αν δεν ήταν. Όλοι οι καλλιτέχνες εξελίσσονται. Μπορεί να ακουστεί πομπώδες αλλά πάρε τον Πικάσο ως παράδειγμα. Δεν ήταν ο ίδιος καλλιτέχνης στην αρχή, όπως ήταν στα τελευταία του ή στα καλύτερά του. Την ίδια εξέλιξη μπορείς να ακούσεις και σε εμάς, πειραματιζόμαστε, αντλώντας από καινούριες πηγές κάθε φορά, εμπνεόμενοι από ετερόκλητες μουσικές.
Όσο αναφερόσουν στον Πικάσο σε σκεφτόμουν πίσω από ένα κιτ επηρεασμένο από τον κυβισμό…
Εντάξει, χαχαχα, ακούγεται ενδιαφέρουσα ιδέα να χρησιμοποιήσουμε στην επόμενη περιοδεία…
Ο επίλογος δικός σου. Ένα μήνυμα στους Έλληνες οπαδούς σας;
Θέλω πολύ να παίξω στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Έχω επισκεφθεί την Αθήνα τόσες φορές, έχω φίλους εκεί όπως προείπα και ανυπομονώ να παίξουμε. Θα πάμε μάλιστα από Αθήνα Θεσσαλονίκη με λεωφορείο για να δούμε την χώρα, επειδή μου αρέσει να εξερευνώ κάθε χώρα στην οποία παίζουμε.
Μάλλον θα δείτε κάτι μοναδικό εκείνη τη μέρα, καθώς πάνω από 20,000 οπαδοί ποδοσφαιρικής ομάδας της Θεσσαλονίκης θα ταξιδέψουν στην άλλη άκρη της χώρας να δουν την ομάδα τους να παίζει (τυχαίνει να είμαι κι εγώ οπαδός της ομάδας αυτής) στην Αθήνα για τον τελικό κυπέλλου. Αλλά πίστεψέ με δεν πρόκειται να επηρεάσει τα show σας τα οποία πιστεύω θα είναι και τα δύο sold out.
Αυτό είναι τέλειο που ακούω γιατί θέλουμε τους φίλους μας να είναι εκεί, ελπίζω να τα πούμε στην Αθήνα και την επόμενη μέρα να δεις την ομάδα σου!
